Het middelste huis is het geboortehuis van Johan en Cornelis de Witt in de …

Afbeelding  552_305590

Collectie
Gemeentelijke Prentverzameling
Inventarisnummer
552_305590
Beschrijving
Het middelste huis is het geboortehuis van Johan en Cornelis de Witt in de Grotekerksbuurt.
Persoon
Witt, Cornelis de Witt, Johan de
Geografie
Dordrecht
Straat
Grotekerksbuurt
Huisnummer
21
Datum of periode
01-01-1925  ‐  31-12-1925
Auteur
Rijksdienst Monumentenzorg
Trefwoorden
handkarren hijsbalken pakhuizen voetgangers
toon op grote kaart
Goed om te weten: de plek kan afwijken van de werkelijke locatie (hij wordt automatisch gegenereerd).

15 reacties Commentaar van bezoekers

Angenetha Balm-Kok 2 weken geleden
Na diepgaand historisch onderzoek is onherroeplijk komen vast te staan, dat het huidige pand met trapgevel en sierankers aan Grotekerksbuurt 21 het geboortehuis is van de gebroeders de Witt.
Een boek over dit onderzoek is in te zien in het Augustijnenhof aan Hof 15. Eventueel verkrijgbaar bij Vos & van der Leer onder de titel 'Het geboortehuis van de gebroeders de Witt'.
meld misbruik
Jean-Marc van Tol 4 maanden geleden
Op het erf dat aan de Houttuinen grensde stond een huisje waarin Cornelia de Witt woonde, een zuster van Jacob de Witt. Samen met haar zoon, Cornelis van Hoogeveen, die optrad als beheerder en betrokken raakte bij een zaak vanwege malversaties. Zie: https://historiek.net/een-rooskleurig-briefje/68764/
meld misbruik
J.de Korte 2 jaar geleden
Ha Pim, ik denk dat dit inderdaad zo is. Op foto 556_2803 vind ik het nog iets duidelijker zichtbaar. De klinkerbestrating loopt zelfs het pand in zo je kunt zien. Dit kan haast niet missen of dit moet de toegang tot de Spookgang zijn. Leuk om dit zo allemaal met elkaar te ontdekken, bedankt hiervoor.
meld misbruik
Pim 2 jaar geleden
Klopt het dan dat op 555_19036 een handkar met zittende man voor de ingang van de Spookgang staat?
meld misbruik
J. de Korte 2 jaar geleden
Ha Pim en Ton, jullie hebben een diepgaand onderzoek gedaan waardoor enorm veel boven tafel is gekomen, klasse! Over de locatie van de Spookgang weten we nu veel meer en daarbij weten we wat er zoal is voorgevallen. De locatie van het exacte geboortehuis van de gebroeders blijft zo te lezen lastig te analyseren.
Wat Pim schrijft in zijn laatste reactie dat het achterste huis ouder lijkt dan het daarvoor gesitueerde pakhuis op foto 552_316169 onderschrijf ik. De volgende elementen wijzen hier namelijk ook op: ouder type pannen; de gootconstructie/ - ankers; het type muuranders; de roedeverdeling in de ramen.
meld misbruik
Pim 2 jaar geleden
Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. Toch iets gevonden. Inderdaad begon de Spookgang zoals Ton zegt in pakhuis de Voetboog dat te zien is op 552_308227. De zijkant van dat pakhuis is waar we rechts tegenaan kijken op 552_316169. De voorzijde van de Voetboog met toegangspoort tot de Spookgang is namelijk te zien op 552_761507. Maar blijft mijn gevoel dat het naar achterliggende pand op 552_316169 ouder is dan het pakhuis dat er voor gebouwd is. Het terugliggende huis staat op kadastraal perceel F423, het pakhuis de Voetboog op F422.
meld misbruik
Pim 2 jaar geleden
Zeker interessante toevoegingen. Toch wat kleine dingetjes die niet helemaal kloppen denk ik, maar misschien heb ik het mis. Ten eerste: voor de omnummering van 1877 had elk huis in Dordrecht een huisnummer dat niet gerelateerd was aan de straat waar het stond. A191 is dus geen Grotekerksbuurt huisnummer, maar huis 191 in wijk A. Bij de omnummering is het huisnummer pas gekoppeld aan de straat waar het huis stond. A191a t/m A191f zijn dus evenmin Grotekerksbuurt huisnummers (en ook geen Houttuinen huisnummers). Ten tweede lijkt mij pakhuis de Voetboog zoals de notaris beschrijft niet één pand maar een gebouwencomplex. Het nieuwere pakhuis van W.N. van Dooren dat op 552_308227 staat, is smaller aan de straatzijde dan aan de achterzijde. Op 552_316170 is dit pakhuis gesloopt (het braakliggend terrein op de voorgrond en tot aan de naastliggende pakhuizen achter). Het achterste deel was wel over de Spookgang gebouwd. Maar aan de Houttuinen begon de Spookgang in de twee veel oudere huizen die nog niet afgebroken zijn op 552_316170. Die twee oude huizen zijn niet te zien op 552_308227 omdat er een huis tussen de Houttuinen en Nieuwe Haven voor staat. Nergens heb ik nog een aanzicht van die twee oude huizen aan de Houttuinen gevonden, met het begin van de Spookgang. Ten derde is duidelijk dat er heel veel bekend is rond het eigendom van de De Witten, maar juist rond de cruciale jaren 1623 en 1625 (de geboortejaren van Cornelis en Johan) ontbreekt de informatie waar Jacob de Witt nou precies woonde. Terecht wordt in het krantenartikel dan ook gesteld ‘hoogstwaarschijnlijk’. Het lijkt me voldoende aangetoond dat Cornelis (de oude), zoon Jacob en later kleinzoon Cornelis (de jonge) allemaal op het terrein tussen de Grotekerksbuurt en de Houttuinen woonden, maar in welk van de huizen (ik tel er 3: 2 aan de Grotekerksbuurt en 1 aan de Houttuinen) Jacob in 1623 en 1625 nou precies woonde blijkt niet, althans ik lees het er niet in. Het huis aan de Houttuinen verkocht Jacob pas in 1633. Misschien dat het oorspronkelijke artikel van Jan van de Maas iets meer duidelijkheid verschaft.
meld misbruik
Ton Waalboer 2 jaar geleden
De Dordrechtsche Courant, 1861-08-10; p. 1
================================================ Maandag avond, omstreeks 10 ure, heeft eene poging tot moord plaats gehad in den zoogenaamden Spookgang, in de Houttuinen alhier, op de nachtwacht Jasper de Kok, aldaar wonende, door zekeren sedert veertien dagen mede in dien gang wonende van der Burg. Door de hulp van de vrouw van den misdadiger en andere buren, en voornamelijk door den politie-agent de Vries, welke toevallig op die hoogte was, is gelukkig de misdaad voorkomen, en is van der Burg gearresteerd. De gearresteerde is in 1858, als verdacht van een moord, in handen der justitie geweest, maar toen uit gebrek aan bewijzen weder ontslagen. Bij het arresteren in der tijd van van der Burg voor die misdaad, moet de nachtwacht de Kok den brigadier van 's rijks veldwacht geassisteerd hebben, waarover voormelde van der Burg hem steeds haat toedroeg, hetwelk nog schijnt vermeerderd te zijn sedert hij denzelfden gang met de Kok bewoonde, en meer dan eenmaal moet hij zich hebben uitgelaten, dat hij zich daarover zou wreken. In den loop van den dag van het jongste voorval moet hij zeer wraakzuchtige voornemens, zoo ten aanzien van zijne vrouw als van Jasper dc Kok, aan den dag gelegd hebben. ================================================ Jasper woonde op 191 d achter. Zoekende in het adresboek van 1860 vind je hem dan onder Houttuinen, wat bijzonder is, omdat 191 een Grotekerksbuurt nummer is. ================================================ 191a achter A. Meijer, arbeider. ================================================ 191b achter P. Schotel, kuiper. ================================================ 191c achter J. Neerings, timmermansknecht. ================================================ 191d achter J. de Kok, part. ================================================ 191e achter W. Visser, onderwijzer in de wis- en zeevaartkunde. ================================================ 191f achter L. Visser, Slijtster en tapster. ================================================ Maar inmiddels weten we dat die gang bij Grotekerksbuurt A191 hoort. In het adresboek van 1885 is dat nummer vernummerd naar 21 (zie de link in mijn vorig commentaar wat je niet aan je voorbij kan laten gaan wanneer je geïnteresseerd bent in het huis van De Witten) Deze 6 woningen zullen zich ook niet letterlijk in de gang bevonden hebben, maar middels de gang te bereiken zijn geweest en zich hoogstwaarschijnlijk op het middenterrein bevonden onder één dak.
meld misbruik
J.de Korte 2 jaar geleden
Ha Ton, eveneens bedankt voor deze aanvulling.
meld misbruik
Ton Waalboer 2 jaar geleden
Ik kan me voorstellen dat die overdekte gang, die door het pakhuis "De Voetboog" liep, bij duisternis je de rillingen zou kunnen bezorgen, zelfs met nieuwe maan zou je in de open lucht nog meer kunnen zien.
Op 552_308227 zie je de Voetboog staan (W. N. van Dooren). =================================================================== Zie ook https://proxy.archieven.nl/46/317A1A3F26DA4E68B069768C33D7FF5B =================================================================== ZUIVERING VAN LEGALE VERBANDEN =================================================================== Uit een Exploit den 22 Maart 1838, door den deurwaarder JOHANNES WIJNHOFF, geïnsinueerd aan den WelEdelen Gestrengen Heer Officier van Justitie bij de Regtbank van Eersten Aanleg te Dordrecht, naar behooren geregistreerd, blijkt, dat door den Heer ADRIANUS DE GROOT , Levinuszoon, Timmerman, wonende te Dordrecht, op den 12 Maart 1838 , Blijkens Acte van den WelEdelen Heer Grlffier bij gemelde Regtbank, behoorlijk geregistreerd, is gedeponeerd, eene Expeditie van eene Acte van Verkoop, verleden voor den openbaren Notaris JULIUS DOMINICUS SCHULTZ VAN HAEGEN en Getuigen, te Dordrecht, houdende Memorie van Lasten, Provisionele en Definitive Toewijzing, respectivelijk in dato den 23 en 27 Januarij en 3 Februarij 1838 , ieder naar behooren geregistreerd, volgens welke den Deposant heeft gekocht van LEENDERT SCHOTEL , Steenhouwer, te Dordrecht: =================================================================== 1° . Een HUIS en ERF , met een TUIN en ERF daar achter, staande en gelegen in de Grootekerksbuurt, te Dordrecht, en met een Gang uitkomende in de Houttuinen, geteekend A 191 en 239 , kadaster sectie F N°. 412 , 413 en 417 en gedeeltelljk 418 , belend in de Grootekerksbuurt met het Pakhuis van den Heer Delhez en met de Verwerswinke! van de Weduwe H. van der Koogh, in de Gang belend met het volgend Pakhuis en een Pakhuis behoorende aan Albert Pluijm de Jager. =================================================================== 2° . Een PAKHUIS en ERF, KOETSHUIS, STALLING, H0OIZOLDER, MESTPUT, WERKPLAATS; KANTOOR, ERF en TUIN , genaamd DE V0ETB00G, staande en gelegen binnen de stad Dordrecht, in de Houttuinen, geteekend A 238 , kadaster sectie F n°. 421 , 422 en 423 en gedeeltelijk 418 , belend aan de eene zijde met den Uitgang van het vorig Perceel en met het Pakhuis van Albrecht Pluijm de Jäger en de Houtloots der Firma F. en A. van der Linden aan de andere zijde. =================================================================== 3°. Een OPEN ERF , liggende in de Houttuinen, te Dordrecht, tegen over gemeld Pakhuis, A 246 , kadaster sectie F n°. 342 , belend de Gang van de Firma Jantson en Compagnie en Consorten, aan de eene en de Leerlooijerij van Brugman aan de andere zijde. En zulks voor eene somma van Zeven Duizend Zes Honderd Gulden, behalven de lasten. Welk Depot en Insinuatie is geschied, ten einde voor¬ melden Kooper alzoo procedere tot Zuivering van zijn ge¬kochte van de Legale Verbanden, waarmede hetzelve zou kunnen zijn bezwaard, ofschoon die niet ten Bureele der Hypotheken van het ressort zijn ingeschreven. Geschiedende daarvan deze Bekendmaking, ingevolge advies van den Staatsraad van den 1 Junij 1807. =================================================================== Dordrecht, den 22 Maart 1838. A. KIST , Ew., Procureur.
meld misbruik
J.de Korte 2 jaar geleden
Goedemorgen Pim, hartelijk dank voor deze grandioze en uitgebreide informatie. Zo doe je steeds nieuwe ontdekkingen. Mooi!
meld misbruik
Pim 2 jaar geleden
Ik denk dat je wel genoeg ingangen geeft Johan. Dordtenazoeker geeft bij die Spookgang in 1856 als huisnummer A191a t/m A191f. Ga ik toch weer naar de kadastrale kaart van 1820. Op de oorspronkelijke aanwijzende tafels (beeldbank cultureel erfgoed OAT08937F013) is huis A191 de 2 percelen sectie F nrs. 412 en 413. Dat is precies dit veronderstelde geboorteperceel (niet huis) en het achterliggende huis, zoals blijkt uit de minuutkaart MIN08037F01. Dat nummertje 413 is wel nauwelijks leesbaar. Het lijkt me dat die bouwblokken op het achtererf dus in 1856 de nummers a t/m f zijn. Wat ik ook meen te zien is dat op oude foto’s van de Grotekerksbuurt, bv 552_401503 het pand helemaal rechts, geen toegang is in huis A191 naar deze achterbouw. Toegang zal dus inderdaad via de Houttuinen zijn geweest. En je ziet op het minuutplan ook een gang lopen ten westen van perceel 422 en 421 aan de Houttuinen naar de Grotekerksbuurt. Als je goed kijkt zie je dat die gang bij perceel 418 hoort. De stippellijntjes geven aan dat de huizen van 422 en 421 deels over deze gang heen gebouwd zijn. Via dat perceel 418 heb je dan wel toegang tot de achterbouw van Grotekerksbuurt A191. Wat mij verder nog opviel is dat alle percelen, 412, 413, 417, 418, 421, 422 en 423 rond 1820 eigendom waren van Leendert Schotel, steenhouwer woonachtig aan de Houttuinen. Ook een sterke aanwijzing dat al die percelen ooit 1 geheel waren. Tenslotte meen ik nog het oudste stukje van hele complex te ontwaren op 552_316169 en 552_316170: dat terugstaande pandje met die behoorlijk luxe muurankers met o.a. een 6 en een 9 lijkt me behoorlijk oud. Het is de hoek van het huis op perceel 423 dat in en uitsteekt op perceel 422. Misschien is dat wel feitelijk het huis waar Johan de Witt dan geboren is (superspeculatief natuurlijk!). En helemaal links op 552_316170 tenslotte is het pand op perceel 421 al afgebroken, duidelijk te zien aan de resterende balkkoppen en zal de onderste balkkoppenrij het laatste restant zijn van de voormalige overwelving van de Spookgang. Waarom die dan zo heette? Geen idee, maar onverlicht zal het best duister geweest zijn onder die twee panden door snachts, dus spookverhalen zijn dan zo verteld.
meld misbruik
J.de Korte 2 jaar geleden
Hoi Ad, het nummer dient 552_322232 te zijn. Ik weet dat er over de Spookgang e.e.a. geschreven is. Ik heb dit boekje helaas niet. Achter deze naam zit vast een verhaal. :)
meld misbruik
Ad 2 jaar geleden
Johan. Google eens: de Spookgang te Dordrecht. Misschien nog iets interessants te vinden. 552_32232 blijkt onjuist.
meld misbruik
J.de Korte 2 jaar geleden
Hoe zit het met de zgn. Spookgang ( nog een oude gang, waarvan de naam niet meer in ons huidige stratenplan is terug te vinden). Deze gang lag tussen de Grotekerksbuurt en de Houttuinen. Hij wordt ook genoemd op de volgende site: https://dordrechtplattegronden.nl/Dordrecht-in-Jaartallen/jaartallen.html
Ook bij de ‘Dordtenazoeker’ komen we de naam Spookgang tegen. Deze gang wordt bij de woningkaarten i.v.m. adressering van diverse bewoners in een adem genoemd met de Houttuinen. Zie overigens voor de woning van Johan en Cornelis de Witt aan de Grotekerksbuurt b.v. ook 552_322779+ 552_32232. De erven van deze panden liepen door tot aan de Houttuinen. Aan de zijde van de Houttuinen was eveneens een woonhuis gebouwd, waarin mr. Jacob de Witt, de vader van de gebroeders de Witt ,woonde. Volgens Lips heeft hij daar gewoond tot 1633 en moeten zodoende in dit huis aan de Houttuinen de beide zonen Johannes en Cornelis de Witt geboren zijn. Toen Jacob de Witt dit pand aan de Houttuinen in 1633 en 1651 verkocht reserveerde hij wel een achteruitgang naar de Houttuinen. Deze gang stond bekend als de zgn. Spookgang. Voor uitgebreidere info, lees C.J.P. Lips - "wandelingen door Oud- Dordrecht" op blz. 127 en 128. Dit pand heeft gestaan op het voormalig voorterrein van het R.K. ziekenhuis.
meld misbruik
Laat ons weten wie of wat er op deze foto staat.

Je beschrijving wordt direct op de site getoond.

captcha
Neem het woord (6 letters) uit het plaatje over in het invulveld. Onleesbaar? Klik op het plaatje.

Deze website maakt gebruik van cookies en daarmee vergelijkbare technieken om een optimale gebruikerservaring te bieden. Je kunt je voorkeuren aanpassen.

Deze cookies zorgen ervoor dat de website naar behoren werkt. Deze cookies kunnen niet uitgezet worden.
Deze cookies zorgen ervoor dat we het gebruik van de website kunnen meten en verbeteringen door kunnen voeren.
Deze cookies kunnen geplaatst worden door derde partijen, zoals YouTube of Vimeo.
Deze cookie stellen onze advertentiepartners in staat om doelgerichter informatie te kunnen aanbieden.

Door categorieën uit te zetten, kan het voorkomen dat gerelateerde functionaliteiten binnen de website niet langer correct werken. Het is altijd mogelijk om op een later moment de voorkeuren aan te passen.