Bekapping van een huis in de Grotekerksbuurt, later verbouwd voor het Sint Jacobsgesticht.

15 reacties Commentaar van bezoekers

AvValen 2 jaar geleden

Dankjewel Pim, terechte opmerking.

meld misbruik

Pim 2 jaar geleden

Ha Andrew, enigszins terzijde deze opname, maar wel relevant. Ik heb de foute datering dus maar even opgemerkt bij 552_406164. Restauratie was 1902-1906.

meld misbruik

AvValen 2 jaar geleden

Ik denk dat je gelijk hebt Pim. Ook wat de datering van 552_406164 betreft. Laten we even letten op de bedaking van de koorkapellen van de Grote Kerk. In het kader van de restauratie begin 20e eeuw is die flink is aangepast. 552_406164 dateert dus nog van voor die restauratie.
Gaan we af op 552_401482 waar voor de datering rond 1923 wordt aangegeven (voor wat het waard is) dan is 552_406164 dus daarvoor gemaakt en een ander plaatje 552_401486, ook met de nieuwe bedaking, geeft 1915 aan. Op 551_70461 uit 1901 staat de oude bedaking nog, wat klopt, de restauratie is dacht ik in 1902 begonnen. Al met al, met de nodige voorbehouden t.a.v. de datering van genoemde nummers zal 552_406164 dus ergens voor 1915 moeten dateren en klopt het dus waarschijnlijk wel dat daar de oude panden aan de Grotekerksbuurt te zien zijn.

meld misbruik

Pim 2 jaar geleden

In 1571 werd in het Jacobsgasthuis een weeshuis gesticht. Lips blz. 127 stelt vervolgens over de kapel: “De kerk bleef na 1571 bestaan. In 1595 diende zij als turfhuis, daarna als ammunitieopslagplaats. […] van het oude gebouw resteerde tenslotte niets meer dan de typisch oude gevelbekapping die in 1904 voor de bouw van François Heytick Baesjaustichting afgebroken werd.” Dat lijkt me voldoende bevestiging dat dit ter plaatse van 9A is.

meld misbruik

Pim 2 jaar geleden

Dit lijkt me dan niet nr. 13, maar ter plaatse van (huidig) nr. 9A. Een lange smalle kap, redelijk steil, dat past niet bij 11a-15. Volgens Balen (blz. 158-159) was het Sint Jacobshuis een gasthuis met kapel voor de overnachting van pelgrims en vreemdelingen. Hij meldt dat het gasthuis en de kapel in 1613 zijn veranderd in meerdere woonhuizen, van notabelen, dus het zal een groot complex geweest zijn, als geheel kan dat dus prima nr. 9a t/m 15 geweest zijn. Op de oudste kaart van Dordt 951_2123 wordt ter plaatse van huidig nr. 9A door Van Deventer de kapel S’ Jacop getekend, dwars op de straat met hoge smalle kap. Omdat de kapel niet gesloopt is, maar omgebouwd, moet je dan toch op zoek naar een pand met smalle kap, dwars op de straat. Het lijkt me verder dat je hier door de dakspanten tegen de zijkant van nr. 11a aankijkt, waarvan het boeiboord net iets hoger ligt dan de vloer hier. Op 552_406164 is het voorste dak rechts van voormalig nr. 9a en je kan zien dat het boeiboord van nr. 11a-15 iets hoger ligt dan dat van nr. 9a (ik negeer het jaartal 1930 dat sowieso nergens op slaat, een ansichtkaart van dergelijke lage kwaliteit inschatten als ca. 1930 kan natuurlijk niet, zal eerder 1890 -1900 zijn). Op 552_324230 is het dan inderdaad het pand met de trapgevel. Rond 1825 werd dat in de oorspronkelijke aanwijzende tafels aangeduid als pakhuis. Als ik het alleen voor het zeggen had, groef ik de hele voortuin van nr. 9a op voor archeologisch onderzoek.

meld misbruik

Ad 3 jaar geleden

Hr. van Valen, hartelijk dank voor Uw duidelijke uiteenzetting.

meld misbruik

AvValen 3 jaar geleden

Complexen van deze omvang werden zelden in een keer volledig gesloopt. Doordat er veel hergebruikt werd en versnipperd raakte kan je er eigenlijk bijna altijd van uitgaan dat er nog stukken te vinden zijn, opgenomen in latere bebouwing of gewoon verbouwd en hergebruikt, bijv. Bagijnhof of Dordrechts Museum. Tenzij er een sanering a la zestiger jaren overheen gaat, dan is natuurlijk alles verloren, zie bijv. het H. Geesthuis van de Nieuwkerk (het latere Kabouterland). Dubbel uitkijken wanneer er op dit soort terreinen gesloopt wordt.

meld misbruik

AvValen 3 jaar geleden

De kap zichtbaar op 551_36467 van Jan Rutten vertoont behoorlijke overeenkomsten met deze foto. Daar betrof het een ziekenzaal(?) van het Gasthuis aan de Visstraat.

meld misbruik

AvValen 3 jaar geleden

Als je de locatie van het ´gat´ in de rij te zien op bijv. 552_401496 vergelijkt met stereofoto 552_324230 uit ca. 1865, zou het op dat laatste plaatje gaan om de brede trapgevel. Dat is duidelijk een oud pand (16e eeuw?) maar geen kapel. Bij meer van dit soort complexen liepen de gebouwen flink naar achter door en stonden belangrijke gebouwen ook op de binnenterreinen (bijv. St. Jansgasthuis aan de Voorstraat, Sacramentsgasthuis aan de Visstraat, het Doldiefshuis aan de Voorstraat, Hofcomplex, Munt) Kan dat hier ook het geval geweest zijn? Het pand met de trapgevel kan zonder dat het de kapel was dan evengoed nog deel van het gasthuis geweest zijn. Dit tongewelf zou ik dan eerder plaatsen in een van de achteraanbouwen van het huis aan de straat.

meld misbruik

Ad 3 jaar geleden

Kan iemand mij zeggen op welke foto van de Grotekerksbuurt de voorkant van de kapel te zien is ?

meld misbruik

AvValen 3 jaar geleden

Op de plaats van Grotekerksbuurt 13 stond ooit het St. Jacobsgasthuis. Op de kaart van Van Deventer uit 1545 is daar een gebouw met een torentje? ingetekend. Of daarmee het gasthuis of een kapel behorend bij het gasthuis bedoeld was is me niet helemaal duidelijk, maar een tongewelf voor een gewone woning niet gebruikelijk. Uiterst jammer dat dit is verdwenen. In een van de bijgebouwen van het complex was het Oudemanhuis gevestigd alvorens het in 1621 naar de Vriesestraat verhuisde. Eén van de vleugels heeft nog tot ca. 1991 aan de Oude Manhuisstraat gestaan. Het gasthuis is beetje bij beetje verdwenen; het bijzondere stuk van de foto rond 1913 en de laatste stukken dus relatief recent.

meld misbruik

J. de Korte 5 jaar geleden

Een heel mooi exemplaar van een kap in de vorm van een tongewelf is te zien in Zierikzee op de zolder van het stadhuis :)

meld misbruik

Jeroen 5 jaar geleden

Leuk.
Heeft daar ook nog iets gezeten? Kapel?

meld misbruik

Christine Weijs 5 jaar geleden

Jeroen, dezelfde foto staat op de beeldbank van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE OF-02487). Vermelding huisnummer 13. En gesloopt in 1912/1913. Eenzelfde soort kap met geribte spanten zit in de Rechtbank aan het Steegoversloot 36. Dendrodatering daarvan is ca 1465.

meld misbruik

Jeroen 7 jaar geleden

Interessante kap.. er lijkt hier sprake te zijn van een tongewelf waarvan de houten delen zijn verwijderd. Waarschijnlijk is ook de verdiepingsvloer waar de heren op staan later ingebracht.
Mogelijk heeft hier ooit een kapel in gezeten?

meld misbruik